Δευτέρα 15 Ιανουαρίου 2007

ΙΣΤΟΡΙΕΣ ΦΗΜΗΣ ΚΑΙ ΔΟΞΑΣ


Και μετά από μια ακολουθία σπαραξικάρδιων κραυγών και οιμωγών, ησύχασε ξαφνικά. Σκούπισε τα μάτια της. Σαν να ‘χε ξαφνικά ξεφορτωθεί και μετ΄ εκκενώσει,
όλο το βάρος που την πλάκωνε, στον αέρα γύρω της. Ανάλαφρη, με σίγουρες κινήσεις πια, και με έναν επίσημο τρόπο, κοίταξε τα ‘’άστρα’’ στο τελευταίο τεύχος
του COSMOPOLITAN. Κατόπιν, εξέτασε και το κατακάθι του καφέ στο φλιτζάνι της, και αποφάσισε. Θα πάει να τον βρει και να του πει ``το και το``: ``Άκουσε να σου πω Μπάμπη, το συζήτησα και με τους γονείς μου… Εγώ, τέτοια τύχη δεν την πετάω. Θα πάω στο fame story και δεν πα να χτυπάς εσύ τον πισινό σου χάμω…
Και να σου πω και κάτι..; Νομίζω ότι, πολύ θα ήθελες να ήσουν στη θέση μου…``.

Από τον Ησίοδο και τις κοσμολογικές του ανησυχίες ακόμα, η διασημότητα και
η αναγνωρισημότητα, ήταν κάτι πολύ σημαντικό. Απόδειξη ότι η ``φήμη`` ήταν μια θεά κι αυτήν, του πολυπληθούς θιάσου των θεοτήτων.
Αργότερα, πολύ αργότερα το ζήτημα της ``διασημότητας ``προσεγγίστηκε`` από τον
Όσκαρ Ουάιλντ με ένα πιο σαφή και πρακτικό τρόπο, λέγοντας ότι: ``Στην ζωή δεν υπάρχει παρά μόνο ένα πράγμα που είναι χειρότερο από το να μιλούν για σένα: να σε
αγνοούν``. Ο μεγάλος συγγραφέας –και όχι μόνο- κυνήγησε με μανία την φήμη, αφέθηκε στα θέλγητρα της, απόλαυσε τα δώρα της, και στο τέλος συνθλίφτηκε από αυτήν ακριβώς τη φήμη, πληρώνοντας το ακριβές αντίτιμο.
Ακόμα αργότερα, τρεις δεκαετίες πριν περίπου, ο εικαστικός καλλιτέχνης Άντι Γουώρχολ, (ένας ακόμη ταχυδακτυλουργός της φήμης) είχε πει ότι: ``το μέλλον
επιφυλάσσει για όλους 15 λεπτά δημοσιότητα…``. Μην περνώντας από το μυαλό του, ότι πάντα η συντριπτική πλειοψηφία των ανθρώπων, αυτού του δόλιου πλανήτη,
έτρεχε και θα τρέχει για να ``τα φέρει βόλτα``, χωρίς να προλαβαίνει να ασχοληθεί
με την καλλιέργεια του δημόσιου προφίλ του. Χωρίς, επίσης να περνάει απ` το μυαλό του, πως δεν είναι καθόλου σίγουρο ότι όλοι οι άνθρωποι γοητεύονται απ` την ιδέα να κάνουν τη ζωή τους σίριαλ πολλαπλών επεισοδίων, για λαϊκή κατανάλωση.

Οι ιστορικές δέλτοι είναι γεμάτες από ανθρώπους που πάλεψαν, εμπνεύσθηκαν, δημιούργησαν, ή και ξεθεμέλιωσαν, κατέστρεψαν, ξεπάστρεψαν… Των οποίων το πέρασμα άφησε ένα βαθύτερο ίχνος στην ιστορία και στις ζωές των άλλων ανθρώπων. Η φήμη των διασήμων της ιστορίας, είτε ήταν αποτέλεσμα της θετικής και δημιουργικής τους δράσης, είτε ήταν αποτέλεσμα της απανθρωπιάς και του ``κανιβαλισμού`` τους, σφυρηλατήθηκε σιγά -σιγά μέσα απ` τα χρόνια, φιλτραρίστηκε απ` τις κοινωνίες, αποκρυσταλλώθηκε απ` τις εποχές.
Όταν αυτές οι ``διασημότητες`` κατάφεραν και συντονίστηκαν με την εποχή τους, και την προώθησαν, τότε και η εποχή με τη σειρά της, τους περιέθαλψε και τους ανέδειξε. Σε αυτό το σημείο, κάνοντας μια παρένθεση, πρέπει να πούμε ότι ο χρόνος τρέχοντας καταπίνει τα πάντα. Και αυτές ακόμα, οι φουκαριάρες οι ``φημισμένες προσωπικότητες`` γαντζώνονται σαν ζωύφια στην ράχη του ελέφαντα,
για μερικές εκατοντάδες χρόνια, ως που με ένα τίναγμα τις πετάει κι αυτές κάτω.

Τελικά, η φήμη και η ματαιότητα πάνε σφιχταγκαλιασμένες.

Στα χρόνια μας όμως, της μαζικής κουλτούρας και της ξηρασίας, των party animals και των μανιοκαταθλιπτικών life style. Στα χρόνια αυτά, των τόνων άχρηστου ιλουστρασιόν χαρτιού, το ζήτημα της ``δημοσιότητας`` πήρε μια άλλη τροπή.

Η ``δημοσιότητα`` πλέον είναι το μέτρο αξιολόγησης των πάντων. Οτιδήποτε επιτυχές επιβεβαιώνεται μόνο από σφυγμομετρήσεις και δημοσκοπήσεις.
Κανένα ανθρώπινο επίτευγμα δεν παίρνει τον τίτλο και τη σφραγίδα του επιτυχούς
εάν δεν το πουν πρώτα οι μετρήσεις, τα gallops, οι θεαματικότητες και οι ακροαματικότητες. Η ΄΄φήμη΄΄ είναι το βασικό εργαλείο εμπορικής προώθησης
ανθρώπων-προϊόντων. Ο άνθρωπος -προϊόν λοιπόν, είναι έτοιμος να ξεπουλήσει ψυχή και αξιοπρέπεια προκειμένου να λάβει μια καλή θέση στο ράφι των διασημοτήτων. Εδώ πρόκειται για εμπορευματοποίηση της κενότητας και της ανοησίας.
Η ισχύς των μέσων πληροφόρησης χρησιμοποιείτε με τέτοιο τρόπο, ώστε να στρατολογούνται ολάκερες κοινωνίες στον ΄΄νυν υπέρ πάντων αγώνα΄΄ του κέρδους.
Στρατολογούνται ολόκληρα τάγματα λακέδων για να προωθήσουν τους ανθρώπους-προϊόντα. Αυτά τα τάγματα λακέδων είμαστε εμείς οι καταναλωτές. Φλυαρούμε ασύστολα για ανθρώπους που το μοναδικό τους επίτευγμα είναι η ίδια η ΄΄φήμη΄΄ τους. Το αξιοπρόσεκτο και το σημαντικό δεν είναι το ΄΄τι κάναν΄΄ αλλά το ότι είναι
΄΄γνωστοί΄΄. Μας ζητάν να τους λατρέψουμε, χωρίς να μας πουν τους λόγους για τους οποίους πρέπει να τους λατρέψουμε. Είμαστε το σκοτεινό αντικείμενο του πόθου τους. Κατά τα άλλα αυτοί υπάρχουν ΄΄χάριν του εαυτού τους΄΄.
Μας ζητάν να τους καταναλώσουμε ως προϊόντα . Να τους θαυμάσουμε ως καλογυαλισμένα, κακόγουστα μπιμπελό. Και έτσι η προσφορά ``ψωνισμένων`` στην αγορά , που είναι πρόθυμοι να κάνουν τα πάντα για τη φήμη είναι τεράστια.
Άνθρωποι που πριν ακόμα διαμορφώσουν πλήρη οδοντοστοιχία και με απύθμενο θράσος μοιράζουν φιλάκια και αυτόγραφα … ``τόσο ανυποψίαστοι και αθώοι…``.

Μας φωνάζουν απ` τις οθόνες και απ` τις σελίδες των περιοδικών, "σας αγαπώ γιατί και σεις με αγαπάτε ! " Τους παρατηρούμε στην πινακοθήκη των ηλιθίων, και ονειρευόμαστε να γίνουμε σαν και αυτούς. Τους κοιτάμε κατάματα μέσα από το γυαλί και φαντασιονώμαστε ότι μας βλέπουν και αυτοί.

Τους βάζουμε κάτω από το μικροσκόπιο για να ικανοποιήσουμε –μάταια- το αδηφάγο καταναλωτικό μας μένος. Φλυαρούμε για τους ``ανθρώπους –προϊόντα`` για να νιώσουμε ότι συμμετέχουμε και εμείς λίγο στην γυαλισμένη φαντασμαγορία τους. Να πάρουμε μια τζούρα απ` τον κόσμο των ``ωραίων και γυμνασμένων``.

Κατόπιν, τους δαιμονοποιούμε και τους κατασπαράζουμε, για να επιβεβαιώσουμε και τον κανιβαλισμό μας. Τους γκρεμίζουμε, και μετά με διάθεση λαϊκού θυμόσοφου και ύφος αθώου, που δεν γνωρίζει τίποτα για το έγκλημα , λέμε: ``Να, είδες! Η ευτυχία δεν φωλιάζει στα σπίτια των διασήμων``.

Μα τι είναι αυτό που μας κάνει να θαυμάζουμε ανθρώπους που δεν κάνουν τίποτα ;
Ανθρώπους που η φήμη τους οφείλετε στο ότι , ξύνουν τη μύτη τους, ρουφιανεύουν,
μαλλιοτραβιούνται και κοιμούνται μπροστά στην κάμερα, σ` αυτά τα ανεκδιήγητα
ριάλιτι show. Ή που επιδεικνύουν τις καινούργιες μύτες τους και τους αναστηλωμένους μαστούς τους, στα ``πρωινάδικα`` ή περιφέρουν καινούργια μοντελάκια, από πάρτι σε πάρτι, από σελίδα σε σελίδα, νύχτα μέρα αδιαλείπτως.

Το ερώτημα, κατά πως φαίνεται δεν απαντιέται εύκολα. Έχει όμως δύο κύριες παραμέτρους. Η μία είναι η υπαρξιακή, και η άλλη, η οικονομική.
Η πρώτη αφορά σ` αυτό που προηγούμενα αναφέραμε. Στην ψευδαίσθηση, δηλαδή,
ότι συμμετέχοντας και εμείς λίγο στο πάρτι των ``διασήμων και φημισμένων``, τσιμπάμε κάτι λίγο απ` την δόξα τους. Καταφέρνουμε μια μικρή εφήμερη νίκη,
απέναντι στον αμείλικτο πανδαμάτορα χρόνο. Ξεχνάμε λίγο την ματαιότητα της ύπαρξης μας. (Τώρα, γιατί μας συμβαίνει αυτό εντρυφώντας στην espresso και όχι, φερ` ειπείν, στο ``έγκλημα και τιμωρία`` του Ντοστογιέφσκι, αυτό είναι μια άλλη πονεμένη ιστορία.)

Η άλλη παράμετρος, η οικονομική, έχει μια πιο πρακτική διάσταση. Η ``φήμη`` αντιμετωπίζεται πλέον ως εργαλείο προώθησης και διαφήμισης για προϊόντα και ανθρώπους-προϊόντα Στο βιβλίο του, με τίτλο Buzzmarketing, ο αμερικανός Μαρκ Χιούζ λέει: ``…οι κλασικοί τρόποι διαφήμισης είναι ξεπερασμένοι, αν δεν πυροδοτούν τη δημόσια συζήτηση για το διαφημιζόμενο προϊόν…``

``…στις ΗΠΑ δαπανώνται κάθε χρόνο 234 δις δολάρια για διαφημιστικούς σκοπούς-

πρόκειται για ποσό μεγαλύτερο από το ΑΕΠ του Μεξικού…``

``…η φήμη αποτελεί ένα εναλλακτικό επικοινωνιακό μέσο, η αποτελεσματικότητα

του οποίου εξαρτάται από την πειστικότητα του κομιστή της πληροφορίας…``

Εδώ μιλάμε δηλαδή, για ένα εξαιρετικά ευφάνταστο σενάριο. Πέρα από την ιδιότητα μας ως καταναλωτικές μονάδες, αποκτούμε εθελοντικά και ανέξοδα (για αυτούς) και την ιδιότητα του κομιστή διαφημιστικής πληροφορίας. Αγαπάμε την Πέγκυ Ζήνα , την διαφημίζουμε και εξασφαλίζουμε τα κέρδη των καναλιών, των δισκογραφικών εταιριών, των μπουζουξίδικων κτλ. κτλ.

Ο Μαρκ Χιούζ έχει κωδικοποιήσει τους τρόπους με τους οποίους ο εθελοντής-κομιστής επιτυγχάνει να ζωντανεύει τη φήμη των προϊόντων και των ανθρώπων-προϊόντων. Και συνοψίζει στα ``έξη κλειδιά της φήμης``: 1) η προκατάληψη, 2)το ασυνήθιστο, 3)το σκανδαλώδες, 4)το ιλαρό 5)το αξιοσημείωτο 6) το μυστικό.

Έτσι φτάνουμε να τροφοδοτείται η φήμη του ποδοσφαιριστή Μπέκαμ, όχι από τις αθλητικές του επιτεύξεις αλλά από το λόγο ότι φοράει τα ``στρινγκ`` της συζύγου του.(σκανδαλώδες). Ή να τροφοδοτείται η φήμη του τραγουδιστή Μαικλ Τζάκσον,
όχι από τα τραγούδια του, αλλά από το γεγονός ότι κοντεύει να του πέσει η μύτη μετά από την 151η πλαστική εγχείρηση.(ασυνήθιστο). Να τροφοδοτείται η φήμη του Φράνκ Σινάτρα όχι γιατί είχε ωραία φωνή, αλλά γιατί είχε κρυφές διασυνδέσεις με την μαφία.(μυστικό). Να τροφοδοτείται η φήμη του Τζόρτζ Μπούς (πλανητάρχη)και των παικτών των ριάλιτι τηλεπαιχνιδιών, όχι γιατί ο καθείς απ` αυτούς έχει θετικό αποτέλεσμα στο αντικείμενο της δουλειάς του, αλλά γιατί όλοι είναι αμόρφωτοι και δεν ξέρουν να χρησιμοποιούν στοιχειωδώς σωστά τον προφορικό λόγο.(ιλαρό).

Τώρα ο καθένας από μας μπορεί να παίξει αυτό το ενδιαφέρον παιχνίδι. Να βάζει με το νου του έναν διάσημο και να ψάχνει το ``κλειδί της φήμης `` του πίσω από την βιτρίνα. Το marketing ζει και μας οδηγεί, αλλά η συνείδηση μας μοιάζει να κοιμάται
και η τύχη μας, σίγουρα δουλεύει. Εμπρός λοιπόν, όλοι μαζί για το fame story υπ` αριθμ. 168. Να τα χιλιάσουμε. Το μέλλον μας περιμένει, γυαλιστερό σαν λουτροκαμπινές. Μόνο μια συμβουλή από τον μακαρίτη, τον ποιητή Μιχάλη Κατσαρό.

``…πάρτε νερό μαζί σας, το μέλλον μας

έχει πολύ ξηρασία…

Τώρα μέσα από κροκάλες, βράχους,

περνάει το αναγκαίο μονοπάτι της

επανάστασης, που πρέπει να είναι διαρκής

κι όχι μόνιμη, γιατί δημιουργεί μόνιμους υπαλλήλους,

εξαπτέρυγα, παρελάσεις, εφέτες, δικαστές…

αρχιεπισκόπους και ένα σωρό αρσενοκοίτες

που σοδομούν και βυσσοδομούν πάνω στο σώμα της.`` (μας)

6 σχόλια:

NinaC είπε...

Δεν ξέρω τι λέτε, εγώ πάντως στο fame story θα πάω!

:p

kostis-b είπε...

Τί να πω πιά..;
Θα πω: καλή επιτυχία.

kopoloso είπε...

Από οικονομικής πλευράς, όλα βαίνουν καλώς και δε συντρέχει λόγος ανησυχίας.
Το προϊόν πωλείται με βάση το σχήμα, το μέγεθος και το συνδυασμό χρωμάτων που έχει το περιτύλιγμά του. Όλα αυτά που λένε περί "ποιότητος του περιεχομένου" κλπ είναι "λιλιά" και ουδόλως ενδιαφέρουν τον τελικό καταναλωτή.
Επίσης η θέση στο ράφι είναι μεγίστης σημασίας και ρωτήστε όποιον προμηθευτή super market θέλετε. Τα πολύ χαμηλά και τα πολύ ψηλά ράφια είναι "δευτεράντζες" και οι περιδιαβαίνουσες, εις τους δαιδαλώδεις διαδρόμους των στοιβιασμένων προϊόντων, ψυχές, προτιμούν να ψωνίζουν ό,τι απαντούν εις το ύψος των (maximum δύο) οφθαλμών των.
Πάραυτα παρατηρείται πράγματι τελευταίως, μία τάση προς την ανισορροπίαν καθώς ο καταναλωτής (αυτό το πειθήνιο και άβουλο μέχρι πρότινος ον) δείχνει μία δυσκοίλια τάση προς την "προϊοντοποίησιν" του ίδιου του τού εαυτού και τη συνακόλουθη τοποθέτησίν του σε οποιοδήποτε ράφι ανεξαρτήτως ύψους.
Παρατηρούμε δηλαδή μία μορφή κλιμακούμενης τάσης για "αυτό-κατανάλωση", τουτέστιν "αυτό-κανιβαλισμό", ο οποίος μάλιστα "αυτό-προσφέρεται" σ’ εξευτελιστικές τιμές.
Περιέργως, η "αυτο-κατανάλωση" τούτη, δεν έχει καμία απολύτως σχέση, με την "αυτο-συντήρηση" (τουλάχιστον από βιολογικής απόψεως)

Καλορίζικο το fly shop.
:-)

Ανώνυμος είπε...

Καλώς τον!
Τώρα συμπληρώθηκε το καρέ!

I'll be watching.

Πολλά φιλιά και καθυστερημένη καλή χρονιά.

kostis-b είπε...

Γλυκητάτη Ματζίκα,
ευχαριστώ για το καλοσώρισμα.
Πάντως εδώ ήμουνα από πριν.
Κοπροσκύλιαζα σ΄αυτά τα στενοσόκακα
από καιρό απολαμβάνοντας σας.
Τί τα θες;
Μια ελαφριά εποχιακή γριππούλα
με συνάχι και ξηροστομία,
που εξελίχτηκε σε ανεμο-βλογιά.
Πού θα πάει; θα περάσει.

Φιλιά.

Λουΐζα Κορνάρου είπε...

Την ανεμοβλογιά δεν την περνάς μια φορά. Μπορεί να ενεργοποιηθεί ο ιός σε διάφορες εποχές και σε διάφορες ηλικίες :-)Μην ξύνεσαι μόνο, κι αφήσεις σημάδια.

Μ' αρέσει που βολτάρουμε στις ίδιες γειτονιές. Νιώθω πιο ασφαλής.