Σάββατο 23 Δεκεμβρίου 2006

Η παγκόσμια σπαζοκεφαλιά

Πολλά είναι τα πράγματα στη ζωή που με την πρώτη ματιά φαίνονται να μην έχουν λογική εξήγηση ή τουλάχιστον μια άμεσα αντιληπτή εξήγηση. Τείνουμε να πιστεύουμε γι αυτά ότι υπάρχουν επειδή υπάρχουν και συμβαίνουν γιατί συμβαίνουν.Υπάρχουν δηλαδή χάριν του εαυτού τους!

Πολλές ΄΄αλήθειες΄΄ ή επιφάσεις αλήθειας κυριαρχούν κατά καιρούς εν είδει θρησκευτικού δόγματος και στις περισσότερες περιπτώσεις (την περίοδο της κυρίαρχης ακμής τους) μοιάζουν να μην τις αγγίζει καμιά κριτική σκέψη. Να μην τις βαραίνει ούτε η παραμικρή υποψία΄΄μη-ισχύς΄΄ τους , ούτε η ελάχιστη πιθανότητα αναίρεσης τους. Ο άνθρωπος που πιθανόν επιχειρήσει να σκεφτεί και να ψάξει για μια άλλη εξήγηση , που θελήσει να εκφέρει έναν διαφορετικό λόγο, που δοκιμάσει να ασκήσει κριτική με λογική για να αποκαλύψει έναν άλλο δρόμο , τότε στην ευτυχέστερη περίπτωση θα χαρακτηριστεί αιθεροβάμον ή γραφικός και στην χειρότερη, επικίνδυνος , άφρον ή και προδότης.

Τέτοιες ΄΄αλήθειες΄΄ στην περίοδο της κυριαρχίας τους , υιοθετούνται και αναπαράγονται με ένα λατρευτικό τρόπο που δεν αφήνει περιθώρια για αποκλείσεις και άλλες απόψεις. Οι άλλες απόψεις τότε μοιάζουν αιρετικές , υποβουλιμιέες και επικίνδυνες.

Οι άνθρωποι αρέσκονται να θέτουν ΄΄σταθερές΄΄ πάνω στις οποίες οικοδομούν το σύμπαν τους , τακτοποιούν το χάος που τους κάνει να νοιώθουν ανασφάλεια .Αυτή η πρακτική έχει όμως κυρίως ψυχολογική αξία. Ουσιαστική μεν, για να ισορροπήσει κάποιος , αλλά όχι απαραίτητα στηριζόμενη στον ορθολογισμό και στο δίκαιο.Η λατρεία της ΄΄τάξης΄΄, η επιδίωξη της ευταξίας με κάθε τρόπο βοηθάει να συντηρηθούν οι καθεστηκυίες δομές μιας κοινωνίας, να περιφρουρηθούν τα κεκτημένα οφέλη κάποιων, να σωθούν τα προσχήματα για τη διατήρηση της δύναμης (οικονομικής ή άλλης) των κρατούντων, αλλά σίγουρα δεν κατευθύνουν προς δικαιότερες λύσεις των προβλημάτων, δεν οδηγούν σε μείωση ή εξάλειψη των ανισοτήτων και της δυστυχίας.

Όταν λοιπόν ακουστούν από τον ΄΄πάτο του πηγαδιού΄΄ φωνές που δεν συνάδουν
με τις θεμελιώδεις αυτές ΄΄αλήθειες΄΄ , τότε ταράζεται η ΄΄ησυχία΄΄ του κόσμου που οικοδομήσαμε. Τρέμει το υπόβαθρο πάνω στο οποίο πατούν τα πόδια των ΄΄ευταξιακών΄΄. Φοβούνται μην κινήσει καμιά απειλή για τα κεκτημένα τους. Και τότε διαδίδουν ΄΄άγχος΄΄ και ΄΄ανασφάλεια΄΄ για να συμμαζέψουν την επαπειλούμενη εκτροπή . Κατόπιν, γίνονται ΄΄κέρβεροι΄΄, μεταμορφώνονται σε σκληρούς τιμωρούς αυτών που μίλησαν για δικαιότερες ρυθμίσεις. Αποβάλουν το κουστούμι του ΄΄ήρεμου θεματοφύλακα΄΄ και πιάνουν το ΄΄κουρμπάτσι΄΄, ώστε να αποκατασταθεί η ΄΄τάξη΄΄.
Ο νοσηρός ζήλος που επιδεικνύεται στην σύγχρονη εποχή , ώστε να γίνει αποδεκτό ότι η ιστορία τέλειωσε., ότι ο κόσμος εδραιώθηκε πάνω σε βάσεις που δεν αλλάζουν,
ότι ακρογωνιαίος λίθος και απόλυτη αρχή είναι η παγκοσμιοποιημένη οικονομική δύναμη , ότι οποιοσδήποτε θύλακας παραγωγής άλλων , πέραν των κυρίαρχων, απόψεων είναι καταδικασμένος να συντριβεί.Θέλει να εδραιώσει την ντετερμινιστική-μοιρολατρική άποψη, με σχεδόν θρησκευτικό- λατρευτικό τρόπο ότι το ΄΄παιχνίδι ΄΄ της ιστορίας των ανθρώπων και των κοινωνιών τους έχει κριθεί.
Οι καλοί νίκησαν . Παρέλαβαν τις ΄΄εντολές΄΄ , βάσει των οποίων το Διεθνές νομισματικό ταμείο , ο ΟΟΣΑ , η BUDESBANK κτλ, ως άλλοι Μωυσίδες
θεματοφύλακες των παγκόσμιων επιταγών περιφρουρούν την τάξη.

Η ΄΄καιόμενη βάτος΄΄ μίλησε, η ευταξία είναι το νέο θρησκευτικού τύπου λατρευτικό ιδεώδες. Έστω κι αν για να συντηρηθεί η ΄΄τάξη΄΄ πρέπει να παραχθεί κι άλλη, κι άλλη ατέλειωτη δυστυχία και αδικία. Η παγκοσμιοποιημένη θεωρία της αγοράς και της οικονομικής δύναμης θα μας οδηγεί στο εξής ερήμην μας. Ο νεοφιλελευθερισμός είναι το νέο Κοράνι. Έτσι έχουμε από τη μια, εκείνους που έχουν αποδεχτεί αυτήν την ανεξήγητη βεβαιότητα, χωρίς να μπορούν να την τεκμηριώσουν και να την στηρίξουν λογικά. Και από την άλλη εκείνους τους ΄΄αγγελοκρουσμένους΄΄ που δεν είναι βέβαιοι για τίποτα και με εργαλεία , την ιστορία , την επιστήμη και την αξιοπρέπεια τους , προσπαθούν να σταθούν μπρος σ αυτήν την ΄΄παγκόσμια σπαζοκεφαλιά΄΄ , να την εξηγήσουν, να την αμφισβητήσουν, να ετοιμάσουν τους ΄΄πολιορκητικούς κριούς΄΄ των ιδεών που στο μέλλον θα πλαισιώσουν τη δράση.
Που θα δημιουργήσουν ρωγμές στον τοίχο της βεβαιότητας που περιβάλει και προστατεύει τα σαλόνια της παγκόσμιας δύναμης (οικονομικής, πολιτικής, στρατιωτικής) και θα αφήσουν να φανούν νέες προσδοκίες για καλύτερο κόσμο, δικαιότερο και ανθρωπινότερο.

Το τί έχουμε δει και μάθει ως τώρα, για τις ανθρώπινες κοινωνίες είναι μια χούφτα χώμα. Το τί έχουμε να δούμε ακόμα είναι σαν ολόκληρη τη γη.

Η συντριπτική πλειοψηφία των λαών του κόσμου αντιτίθεται στην στη λογική, της με κάθε τρόπο μεγιστοποίησης της δύναμης και του κέρδους.Aντιτίθεται στη συγκέντρωση όλο και περισσότερης δύναμης σε όλο και λιγότερους. Αντιτίθεται στη δυστυχία ενός μεγάλου μέρους της ανθρωπότητας. Παρ΄ όλα αυτά μοιάζει να έχει καταλήξει και αποδεχθεί παθητικά , ότι η οικονομία είναι υπόθεση των τεχνοκρατών και όχι των πολιτών. Μοιάζει να έχει απόλυτα αποδεχθεί ότι οι νόμοι της οικονομίας επιβάλλονται σαν φυσικοί νόμοι και οι διεθνείς οικονομικές διεργασίες παρ΄ότι άγριες και αντιδημοκρατικές είναι αναγκαίο κακό και αποτελούν το μοναδικό δρόμο.

Και εδώ ακριβώς είναι που αυτές οι αντιφάσεις αναδεικνύουν την ΄΄παγκόσμια σπαζοκεφαλιά΄΄. Ή μάλλον, η ΄΄παγκόσμια σπαζοκεφαλιά΄΄ είναι αυτήν ακριβώςς η
αντίφαση.

Η παγκόσμια αγορά όμως είναι ένας μεγάλος (ο μεγαλύτερος της ανθρώπινης πορείας) ιδεολογικός και πολιτικός θεσμός. Η παγκοσμιοποιημένη χρηματιστηριακή οικονομία δεν είναι καθόλου μια φυσική οικονομία . Δεν την κληρονομήσαμε από τους πρωτόπλαστους, ούτε μας την παρέδωσε κάποιος θεός ,ούτε τη δημιούργησε η φύση.Είναι κατασκεύασμα ανθρώπινο ,θεσμός πολιτικός ,οικονομικός και ιδεολογικός, τέχνασμα που γεννήθηκε με την άρθρωση της αστικής καπιταλιστικής κοινωνίαςκαι αναπτύχθηκε για να προωθήσει την ανάπτυξη της , και να δικαιώσει την αγωνία της συσσώρευσης .(πλούτου , δύναμης κτλ.). Είναι πεποίθηση μου ότι θα μπορούσε να είχε εξελιχτεί διαφορετικά. Και σίγουρα , δεν θα υπαγορεύει και δεν θα οδηγεί τις ανθρώπινες κοινωνίες εσαεί .( Εκτός εάν καταφέρει να τις συντρίψει ολοκληρωτικά και αμετάκλητα.)

Μας λέει λοιπόν ο αμερικανός γλωσσολόγος και μελετητής της σύγχρονης διάρθρωσης του παγκόσμιου χωριού, Νόαμ Τσόμσκι:

«…περισσότεροι από τους μισούς λαούς στον κόσμο δεν έχουν κανέναν έλεγχο στην οικονομική πολιτική των κυβερνήσεων τους .Την υπαγορεύουν οι Γραφειοκράτες της Ουάσικτων με τη λεγόμενη ‘’κρίση του χρέους’’ η οποία δεν είναι παρά ένα ιδεολογικό κατασκεύασμα… ….Υπάρχει χρέος αλλά το ποιος χρωστάει και ποιος ευθύνεται για αυτό δεν είναι οικονομικό αλλά ιδεολογικό ζήτημα. Σε χώρες όπως η Ινδονησία το χρέος ανέρχεται στο 140% του ακαθαρίστου εγχώριου προϊόντος , οι οφειλέτες δεν είναι παρά διακόσιες οικογένειες στο στενό περιβάλλον διεφθαρμένων κυβερνώντων. Αυτοί δανείστηκαν αλλά ζητείται από το λαό τους να εξοφλήσει τα χρέη τους. Όταν δεν μπορεί το σύστημα φροντίζει να εξασφαλίσει τους δανειστές του. Μεταφέρει το ΄΄επενδυτικό ρίσκο΄΄ στους φορολογούμενους του αναπτυγμένου κόσμου μέσω του Διεθνούς Νομισματικού Ταμείου. Αυτές δεν είναι οικονομικές αλλά ιδεολογικές επιλογές…» (Ν.Τσόμσκι).

Γι’ αυτό λοιπόν, περιμένοντας την ευκαιρία ,στην σύντομη βιολογική ζωή μας, να κατεβούμε στα οδοφράγματα, θα συνεχίσουμε να ΄΄κουβεντιάζουμε με τους ίσκιους μας, να μηρυκάζουμε τις μνήμες μας, να αντλούμε από το μέσα μας πηγάδι. Ασκητές της ανθρωπιάς μας. Ως το τέλος.’’Και να ακούμε τον ποιητή:

«κι όταν γυρεύεις το θαύμα

πρέπει να σπείρεις το αίμα σου

στις οχτώ γωνιές των ανέμων, γιατί

το θαύμα, δεν είναι πουθενά παρά

κυκλοφορεί στις φλέβες του ανθρώπου…» (Γιώργος Σεφέρης)