οι έφηβοι

Έχω ακούσει ανθρώπους να μιλούν με φρίκη και αηδία για κείνους.
Να μιλούν με την έσχατη περιφρόνηση . Κείνοι όμως, αγέρωχοι
συνεχίζουν. Οι επικριτές τους, τους είναι εξίσου βαρετοί
και αδιάφοροι, όσο και οι συμβουλάτορες τους. Κάθομαι
καλοκαιριάτικα στο καφενείο με τσίπουρα και τους χαζεύω
να περνάν. Τι ατσούμπαλο και περήφανο στυλ; Τι φρέσκος
και δροσερός γραψαρχιδισμός;
Τι, «είμαι δεκαεξάρης σας γαμώ τα λύκεια…»;
Παρατηρώ συχνά τους έφηβους ανθρώπους διακριτικά στο δρόμο.
Άλλωστε υπήρξα τέτοιος κάποτε.( Άσε που σε δυο-τρια χρόνια
θα είμαι πατέρας έφηβου ανθρώπου.)Τους παρατηρώ λοιπόν αλλά
οι απορίες και τα ερωτηματικά μου, ποτέ δεν βρίσκουν λύση
οριστική. Αντιθέτως, θα ΄λεγα ότι φορές, η παρατήρηση
μου δημιουργεί μεγαλύτερη σύγχυση. Μερικά δεδομένα ενισχύουν
πότε τη μια, πότε την άλλη, και πότε την παράλλη θεωρία.
Και λες, μα καλά τι είν΄τούτοι; Είτε τους παρατηρείς ελεύθερους
στη φύση, είτε στο δρόμο έξω από τα φροντιστήρια, είτε στα
θρανία των σχολικών εργαστηρίων, είτε στα net-καφέ,
επιδεικνύουν εκπληκτική γκάμα συμπεριφορών.
Κατά τη διαδικασία δε, χτισίματος του κόσμου τους,
αναπτύσσουν πλήθος αναπάντεχων δεξιοτήτων , και τεράστιο εύρος
δραστηριοτήτων, τις οποίες η θεσμοθετημένη τυπική λογική
των ενήλικων νοικοκυραίων , τις κατατάσσει και τις καταχωρεί
ως: τεμπελιά, ραχάτι, οκνηρία, μαλακοπιτουρίαση, αλητεία,
κτλ.κτλ. Παραδόξως όμως, μοιάζουν εντυπωσιακά πολύ
με τους στενούς συγγενείς τους και τους άσπονδους επικριτές τους,
κατά την περίοδο που βρισκόταν και εκείνοι στο ίδιο
στάδιο ανάπτυξης. Η διττή φύση τους, του ενήλικα και του
παιδιού δηλαδή, εμπεριέχει μια εγγενή δυσκολία. Είναι πρακτικά
πολύ δύσκολο, αν όχι αδύνατο, να οριστεί, να καταταχθεί και
να λάβει μια αυθύπαρκτη, ξεχωριστή και ξεκάθαρη θέση
στη βιολογική εξέλιξη ενός ανθρώπου. Αν δεχθούμε ότι
για τους πολλούς, της καθιερωμένης τυπικής λογικής,
η παιδική ηλικία είναι η περίοδος του «κουκουλιού», και
η ενηλικίωση είναι η περίοδος της «πεταλούδας». Τότε μοιραία
πρέπει να συμφωνήσουμε ότι η εφηβεία είναι η περίοδος της «κάμπιας»,
που σέρνεται αργά- αργά από φυλλαράκι σε φυλλαράκι. Μια ρήξη
όμως με την τυπική λογική , μια διαλεκτική «άρνηση της άρνησης»,
πιθανότατα θα μας οδηγούσε σε μια εξήγηση της εφηβικής πορείας,
μακριά από το στερεότυπο, του «χαμένου κορμιού
υπό διαδικασία ανάτασης».
Ο έφηβος είναι φλου. Το είδωλο τού δεν καθαρίζει..
Εστιάζεις στον ίδιο και θολώνει το τοπίο. Νετάρεις στο τοπίο,
και θαμπώνει ο ίδιος. Έχω καταλήξει, αν η βιολογική πορεία
ενός ανθρώπου είναι η ακολουθία μιας ανιούσας μουσικής κλίμακας
στο κλαβιέ ενός πιάνου, η εφηβεία δεν εντοπίζεται ούτε στα λευκά,
ούτε στα μαύρα πλήκτρα, αλλά κάπου ανάμεσα σ΄ αυτά
τα απειροελάχιστα κενά, τις φυράδες, που παρεμβάλλονται
μεταξύ των πλήκτρων. Οι ενήλικες απαγγέλουν «από στήθους»
τραγούδια για την κοιλιά τους. Οι έφηβοι, απαγγέλουν «από κοιλίας»,
για το στήθος τους, που φλέγεται. Ακροβατώντας λίγο τώρα,
θα τολμούσα να πω ότι πρόκειται για διαφορετικές, πολιτικές
πρακτικές. Από τη στιγμή που ενεργούν όπως ενεργούν,
(έστω και με έναν μη-συστηματοποιημένο τρόπο) ο οποίος κάθε στιγμή
ελέγχεται και συγκρίνεται με τον κοινωνικά καθιερωμένο και αποδεκτό …
Από τη στιγμή που ο τρόπος ενέργειας τους, αντιτίθεται
με κάποιους άλλους τρόπους, αυτό και μόνο το γεγονός
τον καθιστά «πολιτικό» Και προσμετράται στο σύνολο των «τρόπων»
επί ίσοις όροις. Ή τουλάχιστον έτσι θα ΄πρεπε.
Αν δεχτούμε ότι ο εφηβικός τρόπος εμπεριέχει το «είναι»,
το «νοείν» και το «πράττειν», οφείλουμε να τον δεχτούμε
ως ίσο και γνήσιο κοινωνικό αυτοκαθορισμό, με αυθύπαρκτη
πολιτική στάση. Μια κριτική στάση που ξεδιπλώνεται πλήρως,
κορυφώνεται εκφραστικά και βρίσκει το πολιτικό της νόημα,
όταν ο έφηβος ρεύεται ή κλάνει επιδεικτικά μεν,
αλλά με πηγαίο στυλ δε, και η συνομήλικη παρέα γύρω του,
εξοκείλει σε παράκρουση καθαρτήριου γέλιου.
Ζηλεύω. Αυτά.